Ticaret Bakanlığı, sabit mağaza ya da perakende noktası olmadan, kişisel iletişimle ürün veya hizmet satışı yapan sistemlere yönelik ilk kapsamlı yönetmelik taslağını kamuoyunun görüşüne sundu. “Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik Taslağı” ile hem şirketlere hem de doğrudan satıcılara yeni yükümlülükler getiriliyor.

Taslakta, tüketici hakları ön planda tutuluyor. Mevcut uygulamada 14 gün olan cayma hakkı süresi, yeni düzenleme ile 30 güne çıkarılıyor. Tüketici, bu süre içinde hiçbir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeden sözleşmeden dönebilecek. Geri ödemeler ise tek seferde ve masrafsız şekilde yapılacak. Ürün tesliminde cayma süresi, malın teslim alındığı gün başlarken; teslimattan önce de cayma hakkı kullanılabilecek.

Yeni yönetmelik, sektörde sıkça karşılaşılan aldatıcı vaatlerin ve baskı yöntemlerinin önüne geçmeyi hedefliyor. Gerçekleşmesi mümkün olmayan kazanç vaatleri, sistemde yer alan kişilere yönelik baskı ve yanıltıcı yönlendirmeler artık yasak olacak. Ayrıca doğrudan satış şirketleri, satıcılarına verecekleri prim, komisyon ve teşvikler için yıllık net satışlarının %40’ını aşamayacak.

Yeni dönemde doğrudan satış şirketlerinin faaliyette bulunabilmesi için “satış yetki belgesi” alma zorunluluğu getiriliyor. 3 yıl geçerli olacak bu belge için, başvuru sırasında sağlık, güvenlik ve tüketici menfaatlerini korumaya yönelik ek bilgiler istenecek.

Yönetmelik, doğrudan satıcıların haklarını da güvence altına alıyor. Sisteme katılmak isteyenlerin 18 yaşını doldurmuş olması gerekecek ve herhangi bir yükümlülük altına girmeden sistemden ayrılabilecekler. Ayrıca 30 gün içinde sistemden ayrılan satıcıların ellerindeki kullanılmamış ürünleri şirketin geri alması zorunlu olacak.

Cayma hakkı; tüketicinin isteğine göre özel olarak hazırlanan ürünlerde, hijyen ve sağlık gerekçesiyle iadesi mümkün olmayan mallarda, ambalajı açılmış veya kurulumu yapılmış ürünlerde geçerli olmayacak. Gazete ve dergi gibi süreli yayınlar ile abonelik kapsamındaki bazı hizmetler de cayma hakkı dışında bırakılacak.

Şirketler, telefon, e-posta, SMS ve internet gibi araçlarla tüketiciyi bilgilendirmekle yükümlü olacak. Bu sistemde cayma hakkının nasıl kullanılacağı, satıcının kimlik bilgileri, ürün/hizmete dair detaylar ve başvuru yöntemleri şeffaf biçimde yer alacak.